HOE POEP EN PLAS INZICHT GEVEN IN JOUW GEZONDHEID

Laten we beginnen met plas. Hoe vaak plas je per dag? Normaal plas je zo’n zes tot zeven keer per etmaal. Maar dat is een gemiddelde. Echter, als je daar flink onder zit, dan drink je te weinig. En dat is te zien aan de kleur van je urine. Die zal dan bijna altijd donker zijn. Dat betekent dat er veel urochroom in je urine zit. Dat is een afbraakproduct van hemoglobine, het eiwit dat zuurstof van je longen naar de rest van je lichaam vervoert. Hoe donkerder je urine, hoe meer er hiervan in je urine zit. Ook als je veel gezweet hebt, bijvoorbeeld net na het sporten, heb je vaak donkere urine.

Als je nu veel drinkt dan is je urine vaak helder. Lichtgeel tot soms zelfs gewoon de kleur van kraanwater. Het kan geen kwaad als je urine een paar keer per dag wat donkerder is. Als je urine altijd donker is, en meer waterdrinken lost dit probleem niet op, raadpleeg dan een arts. Houd je sowieso aan de regel dat je minstens anderhalve liter water per dag drinkt om uitdroging te voorkomen. Beter is het om twee liter per dag te drinken, waarbij de berekening van 35ml per kilo lichaamsgewicht een aardige graadmeter is want hoe zwaarder je bent, hoe meer water je nodig hebt.

Maar nu even terug naar de kleuren urine. Als je urine, anders dan in de ochtend, een afwijkende kleur heeft, kan dat een indicatie zijn van een onderliggend probleem. De normale kleur van urine is lichtgeel. Een beetje de kleur van een blond biertje.

Enkele andere kleuren zijn:

Donkergeel tot bruine urine

Je hebt te weinig gedronken. Drink meer en kijk of het probleem is opgelost. Is dit niet het geval, dan kan er een leveraandoening of een probleem met je galblaas of galwegen aan de orde zijn. Raadpleeg een arts.

Roze of rode urine

Heb je bietjes gegeten? Dan is dat waarschijnlijk de oorzaak. Als je vrouw bent, kan menstruatie de urine soms een beetje de rode kleur geven. Echter, als je urine vaker roze of rood is, kan er een onderliggend probleem zijn. Bijvoorbeeld een blaasontsteking of urineweginfectie. Raadpleeg je arts.

Fluoriserend-gele urine

Ook dit kan voorkomen. Vaak zien we dit bij sporters die supplementen gebruiken. Als je een teveel aan bijvoorbeeld vitamine B2 binnenkrijgt, krijgt je plas deze mooie neon kleur. Dat is dus dure plas, want je hebt teveel vitamine geslikt en je lichaam had dat dus niet nodig.

Lichte tot witte urine

We hadden het er al eerder over, je plas kan bijna de kleur van water hebben. Meestal betekent dit dat je genoeg hebt gedronken en kan dit verder geen kwaad. Echter, als je veel moet plassen (soms meer dan 20 keer per dag en soms kleine beetjes), en je hebt ook veel dorst, kan dit wijzen op diabetes. Raadpleeg een arts.

Dan over naar de poep. Ook de kleuren van poep en ook de dichtheid ervan, zegt veel over je gezondheid. De sporters onder jullie weten waarschijnlijk wel dat als je veel eiwit eet, eigenlijk te veel, je last krijgt van winderigheid en soms (erg) dunne poep. Maar er zijn meer varianten:

Normale poep

Normale poep, dus de poep die we graag willen, is glad van vorm, beetje een s-vorm, stinkt niet heel erg en verlaat moeiteloos je darmen. Je hoeft ook bijna niet te vegen met wc-papier.

Maar steeds vaker hebben we, door onze westerse levensstijl, andere poep en dat kan duiden op een probleem.

Harde poep, kleine keutels

Dit kan betekenen dat je last hebt van obstipatie. De poep heeft lang in je darmen gezeten en is daardoor redelijk uitgedroogd. Beweeg meer, eet meer vezels en meer gevarieerd (gezonder). Lost dit het probleem niet op, raadpleeg een arts. Los ook de oorzaak op, niet alleen het zichtbare probleem.

Plakpoep

Plakpoep komt voor als je teveel vet hebt gegeten, bijvoorbeeld van noten. Maar het kan ook komen door alcoholgebruik. Als dit vaker voorkomt, kan dit duiden op een probleem met de vertering van vetten in je darmen. Bijvoorbeeld door leverproblemen, een gebrek aan gal of een gebrek aan alvleeskliersappen. Het kan ook zijn dat een andere situatie zorgt voor plakpoep, zoals: coeliakie, de ziekte van Crohn, lactose intolerantie of stress. Raadpleeg een arts.

Dunne (waterige) poep

Diarree. Maar dat wist je al. Diarree kan diverse oorzaken hebben, van buikgriep tot het hebben gegeten van verkeerde voeding. Heb je hier last van, blijf drinken. Als het langer dan een week duurt, ga naar de arts. Zeker als je er ook koorts bij krijgt en weinig plast (blijf drinken). Ga direct naar een arts als je flauwvalt, suf of verward bent.

Nu iets over de kleur van je ontlasting. We weten hoe normale poep eruit ziet, maar poep kan zo nu en dan wel eens aan ander kleurtje hebben. Schrik niet meteen als dit gebeurt. Soms is het éénmalig en ligt het aan wat je hebt gegeten (die bak shoarma van de avond ervoor). Maar als het meer dan één keer voorkomt, kan het een probleem betekenen.

Zwarte of donkere poep

Heb je veel ijzerrijk voedsel gegeten? Dan kan je poep zwart zijn. Maar het kan ook duiden op bloed in je ontlasting door bijvoorbeeld een maagbloeding, maagzweer of probleem in je darmen. Houdt dit langer dan een paar dagen aan, neem contact op met je arts.

Bruine poep

Laten we zeggen: als poep een poepkleur heeft, zijn we tevreden.

Erg lichtbruine of gele (of soms zelfs witte) poep

Dit betekent meestal een galwegprobleem. Galstenen zijn vaak de boosdoener. Waarschijnlijk heb je meer klachten, zoals donkere urine of zelfs een beetje last van geelzucht (gele huid, gelige ogen). Raadpleeg je arts als dit vaker voorkomt.

Groene poep

Het komt niet heel vaak voor, maar je poep kan ook groen zijn. Dit kan duiden op een voedselintolerantie, maar heeft vaak te maken met het eten van groene bladgroenten. En dan heel veel. Maak je hier maar niet teveel zorgen over. Eet eens een tijdje andere groenten en kijk of het overgaat.

Nu we iets meer weten over de structuur van je poep en de kleur, missen we nog één element, namelijk de geur. Ja, ook dat zegt iets over je gezondheid.

Als je poep ruikt maar zure overjarige melk, dan ben je waarschijnlijk de avond ervoor losgegaan op de pannenkoeken met stroop, slagroomgebak en patat. Je hebt teveel snelle koolhydraten gegeten.

Ruikt je poep naar rotte eieren? Dan is er iets mis met je eiwitvertering in je darmen. Tijdens het verteringsproces komen zwavelgassen vrij en die ruik je dus (ook als je een windje laat). Heb je teveel eiwitten gegeten? Dan is dat ongetwijfeld de oorzaak. Houd je aan de vuisteregel van 1,8 tot 2 gram per kilo lichaamsgewicht en verdeel je inname over de dag. Dan heb je er waarschijnlijk geen last meer van en eet je voldoende eiwitten om je spieren tevreden te houden.

De conclusie van deze blog is: eet gevarieerd en gezond. Verdeel je eten over de dag en over de macronutriënten die bij je voedingsplan horen. Drink voldoende en beweeg.